KIR ÇİÇEKLERİ

 

‘’Halk havaları kır çiçeklerine benzer.’’   Muammer  Sun

 

‘’Toplumsal yaşam içindeki müzik  sorunları da ne sadece tekseslilik-çokseslilik sorunudur. Ne sadece konservatuvar veya orkestra veya TRT veya kaset sorunudur. Sorun, toplumumuzun müzik yaşamıyla ilgili sorunların tümünden oluşan bir sorunlar yumağıdır ve çözüm aranması gereken de bu sorunlar yumağının oluşturduğu bütündür.Toplumun müzik sorunları incelenirken, onlara çözüm yolları araştırılırken, o toplumun ekonomik-kültürel-toplumsal yapısı ve yaşayışı ile bunların doğurduğu doğal sonuçlar olan toplumsal duyarlık ve davranış biçimleri de gözönünde tutmak gerekir.’’ Muammer Sun yılllar öncesinde kaleme aldığı ''Kaos Ve Felsefenin Gerekliliği'' adlı makalesinde de vurguladığı gibi sanat üretiminin toplumsal koşul ve ilişkiler ağı içerisinde var olduğunu bizlere duyuruyor. Yine toplum yaşamında dillendirilen kaos ya da kavram kargaşası gibi tespitlerden, müzik sanatı da pek tabii payını alıyor.

Muammer Sun; çocukluğumuzda söylediğimiz şarkıları, müzik öğrencileri için yazdığı sayısız kaynak kitap ve metotlarıyla birlikte, müzik eğitimi için yürüttüğü yoğun çabası nedeniyle oldukça kıymetli ve de unutulmayacak bir değerimizdir. Bu sebeple Türkiye ` nin en önemli müzik insanlarından Muammer Sun ` dan bahsetmek ve  o ` nu hatırlamak her müzisyenin vefa borcu olsa gerek. Muammer Sun besteciliğin dışında, müziğin sorunları başta olmak üzere kültür sanat konularında çözümleriyle de birlikte düşünce üreten bir düşünce insanıdır.  

1932 yılında Ankara ` da doğan Muammer Sun, 1946 yılında Askeri Mızıka Okulu ` nda müzik eğitimine başladıktan bir yıl sonra Ankara Devlet  Konservatuvarı ` nda kompozisyon bölümünde müzik eğitimine devam etti. Dönemin öne çıkan müzisyen ve müzik eğitimcilerinden Ahmet Adnan Saygun, Mithat Fenmen, Hasan Ferit Alnar, Kemal İlerici ve Muzaffer Sarısözen ` den dersler aldı. 1960 yılında konservatuvar mezuniyetinin ardından Ankara Devlet Konservatuvarı ` na öğretmen olarak atandı.  Daha sonra sırasıyla İzmir Devlet Konservatuvarı, Mimar Sinan Üniversitesi Devlet Konservatuvarı ve son olarak Hacettepe Üniversitesi Devlet Konservatuvarı ` nda müzik eğitimcisi olarak görev yaptı. Kırk yıllık eğitimcilik hayatı boyunca koro, solfej, armoni, kontpuan, orkestrasyon ve kompozisyon gibi dersler vermesinin yanı sıra TRT Ankara Çoksesli Korosu ve TRT Müzik Dairesi ` nin  kurulmasında yer almıştır. Milli Eğitim Bakanlığı ` nda müşavirlik görevi sırasında Çocuk ve Gençlik Koroları Yönetmeliği ` ni hazırlamıştır. Bu sayede Türkiye genelinde yüz elliyi aşkın çocuk ve gençlik koroları kurulmuştur. 2004 yılında yayın hayatına başlayan Sun Yayınevi ` nden sonra, 2006 yılında  Besteciler, Orkestra Şefleri ve Müzikologlar Birliği Derneği(BESOM) ` nin kurulmasına öncülük etmiştir ve BESOM ` un onursal başkanıdır. 16 Ocak 2021 tarihinde aramızdan ayrılan Muammer Sun, geride bıraktığı sayısız müzik eserleri başta olmak üzere, yazdığı onlarca ders kitabı ve metotların dışında Türkiye ` de yürütülen müzik eğitimi ve kültür sanat politikaları üzerine düşünen ve yazan kültür/düşünce insanı olarak hatırlanacaktır.

Müzik eğiminde özellikle çocuk ve gençlerin eğitimine verdiği önemi her fırsatta  gerekçeleri ile anlatır. Çocuklara, büyüklere ve tüm insanlara iyilik, sevgi, kardeşlik, birliktelik gibi mesajlar ileten şarkılar yazdı. Çocukları hep ayrı bir yerde tutan Muammer Sun çocukların iyi bir dünyada yaşamalarını, daha iyi bir dünya yaratmalarını istemektedir. Bu nedenle şarkılarında ben değil, biz fikri hakimdir.  Anadolu topraklarına dayalı eserler vermesinin sonucu olarak, şarkılarının sevildiğini ve benimsendiğini söyler. Özellikle de;  günlük yaşama dayalı, dile oturan şarkı sözleri ve kolay algılanan melodik yapıları sebebiyle, Muammer Sun besteleri bu ilgiyi fazlasıyla hak etmektedir. 

Muammer Sun Kır Çiçekleri adlı kitabının önsözünde, müzik eğitiminde izlenecek yolun neler olması gerektiği konusunda görüşlerini sıralar. Eğitsel müzik öğretimin temeline konulan müzik türlerinden başlayarak, izlenilmesi gereken yöntemlerlerle ilgili sorular sorar ve  cevaplar bulmaya çalışır. Bilindiği gibi müzik eğitiminde aktarma ve öykünme şarkıların öğretimi oldukça geniş yer tutar. Fakat bu konuda eksik bırakılan ya da görmezden gelinen halk ezgileriyle ilgili, yerli yerinde bir tespit yapar. Tarih içinden süzülüp gelen, toplumla birlikte yaşayan ve kır çiçeklerine  benzettiği halk havalarının da yer aldığı, bir müzik eğitimini öngörür. Bu nedenle müzik eğitimini derlemecesinden bestecisine, öğretmeninden öğrencisine kadar herkesi sorumluluğa çağırır ve bu çabayı en iyi tarif eden imece sözüyle açıklar.  Muammer Sun ` un bu konudaki düşüncesi şöyledir: Teksesli şarkı söyleme küçümsenmemeli, çoksesli şarkı söyleme isteği bir hastalığa dönüşmemeli, okullarda uygulanan genel müzik eğitimi batı taklitçiliğine yöneldiği için çocuklarımıza yabancı gelmiştir. Temel gereci halk müziğimize özgü bir anlayışla uluslararası bir yöntem, biçim ve tekniklerden yararlanarak çağdaş bir müzik eğitimi sentezine ulaşılmalıdır.’’

Muammer Sun çocuklara, kendi yaşadığı topraklarda müzik sanatını duyurmak istedi ve bu konuda yoğun bir çaba harcadı. Ayrıca müzik eserleri sadece yetenekli çocuklar için değil, tüm çocuklara ulaşmalı/ulaştırılmalı düşüncesindeydi. Bu yaklaşımı sayesinde Anadolu sathında kendi özüne bağlı yapıtlarla koro müziği ekolü oluşturmuştur. Bu çabasını ölümsüzleştirmek amacıyla da İstanbul Büyükşehir Belediyesi ` nin teklifiyle ‘’Nesilden Nesile Çocuk Şarkıları’’  CD projesi sayesinde yüzlerce Muammer Sun şarkıları kayıt altına alındı. Yine geçtiğimiz günlerde besteci ve piyanist Fazıl Say,  Muammer Sun ` un on yedi piyano eseri ve üç şarkısından oluşturduğu bir CD yayınladı. CD ` de yer alan  şarkıları mezzosoprano Senem Demircioğlu  seslendirdi.

Yazdığı ders ve kaynak kitaplar içerisinde Solfej( Birinci Kitap) kitabının yeri benim açımdan da oldukça kıymetlidir. Müzikal davranış geliştirmeyi amaçlayan kitap; müzik belleği oluşumunda oldukça verimli, hem profesyonel hem de amatörler için açıklamaya gerek duyulmaksızın seslendirilmesi/çalışılması oldukça kolay bir kaynak kitaptır. Solfej kitabı dörtlü armoni anlayışıyla yazılmış olup,  müzik eğitiminde kaynak ders kitapları arasında tercih edilenler arasındadır.

Muammer Sun, toplumun müzik sorunlarına getirdiği çözüm yaklaşımları içerisinde öncelikle halkın sanat eğitimine katılmasını, Anadolu çocuklarının eğitim olanaklarına ulaşabilmesi için bölgesel konservatuvarların kurulmasını tavsiye etmiştir. Kaynağını geleneksel müziklerden alan çağdaş bir anlayışla müzik eserleri yazılmasını, müzik sanatının icrası açısından da nitelikli müzik insanlarının yetiştirilmesini mutlak surette vurgulamıştır. Yetiştirilen nitelikli müzik insanlarıyla birlikte müzik araştırmalarının yapılması, çalgı onarım ve yapım işlerinin gerçekleştirilmesiyle birlikte, bölgelerarası dengeli bir müzik gelişimi sağlamak gerektiği üzerinde ısrarla durmuştur. Bütün bunları çağdaş müzik düzeninin kurulması  şeklinde formüle eder. 

Muammer Sun, müzik ve  felsefe arasındaki ilişkiyi gören biriydi ve o ` na göre düşünmenin yolu felsefeden geçiyordu. Kendi deyimiyle müzik ve sahne sanatlarıyla ilgili yeni bir düzen kurulmasını istemiştir, bu sebeple yazılar yazdı ve mücadele yürüttü. Bir söyleşisinde dillendirdiği gibi; kendi macerasını, macerası olmayan milyonlarca çocuğun macerası yapmak istediğini söyler. Öyle ya her maceracı biraz da cesaret ve umut taşır yüreğinde. Muammer Sun ` un şarkılarında da vurguladığı gibi; tutunduğumuz iyiliklerle yarına artabilmek umuduyla!..

 

Özden Çiçek

04.05.2021 / Hannover

 

 

Kaynakça:

-Kır Çiçekleri, 100 Türkü, Muammer Sun, Adam Yayınları,1984

-Çocuklar ve Gençler İçin Şarkı Demeti, Muammer Sun, Yeni Dağarcık Yayınları, 1969

-Özlem Yener,  Muammer  Sun` un Yaşamı ve Eğitim Müziğine Katkıları, Yüksek Lisans Tezi, 2006

-En Güzel Okul Şarkıları, Muammer  Sun– İlteriş Sun- Levent Kuterdem, Sun Yayınevi, 2014

- Muammer Sun -  Masis Aram Gözbek - Nejat Yavaşoğulları, Söyleşi, Nesilden Nesile Çocuk Şarkıları, YouTube, 22.04.2020

-Muammer  Sun ` un Solfej  Kitabındaki Çoksesli Alıştırma ve Okuma Parçalarının Müzikal Analizi, Bahadır Çokamay, İnsan Ve Toplum Bilimleri Araştırlamalar Dergisi, 2018

-Solfej, Birinci Kitap, Muammer Sun, Evrensel Müzikevi, 1997

-Solfej 2, Muammer Sun, Sun Yayınevi, 2008 

http://www.muzikegitimcileri.net/forum/viewtopic.php?t=1132